ایرانیان قدیم معتقد بودند که حرارت به سه شکل و در سه جا وجود دارد: روی زمین به صورت آتش؛ در هوا یعنی بین زمین و آسمان به صورت حرارت و در آسمان به شکل خورشید جهان افروز خودنمایی می‌کند. آتشکده یا آتشگاه‌ها برای حفظ آتش روی زمین ساخته شده‌اند. به یقین نمی‌توان در مورد تفاوت کاربردی آتشکده و آتشگاه نظر داد. به لحاظ لغوی، هر دو واژه از معنای یکسانی سود می‌برند؛ اما با توجه به ترکیبات هر دو کلمه که مرکب است و نخستین به «کده» و دومین به «گاه» ختمی می‌شود، شاید مراد از آن دو را دریابیم. «گاه» در فارسی هم معنای وقت، زمان و هنگام را می‌دهد، و هم معنای جا و مکان. مقدس‌ترین قسمت هر آتشکده، جایی است که آتش در آنجا نگهداری می‌شود. این قسمت اتاق کوچک مکعب یا مکعب مستطیل شکلی است به نام گنبد در اصطلاح زرتشتیان ایران که در اصطلاح زرتشتیان هندوستان آتشگاه نامیده می‌شود. آتشکده‌ها بنا به اهمیت نوع آتشی که در آن است، به سه دسته تقسیم می‌شوند:
- آتش بهرام: این آتش ترکیبی است از 15آتش زمینی و یک آتش با منشاء آسمانی (برق آسمان)
- آتش دادگاه: این آتش همان آتش آتشدان خانه‌ها بوده است.
- آتش آدران: این آتش از چهار آتش ترکیب می‌شده است: آتش اجاق فرماندار محل، آتش اجاق فرمانده نظامی محل، آتش اجاق قاضی محل، آتش اجاق کشاورز محل.
به جهت اهمیت آتش ساختار و بنای آتشکده‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده است و امروزه در بناهای آتشکده‌های به جا مانده می‌توان این موضوع را مشاهده کرد. یکی از آتشکده‌های مهم ایران زمین که کمتر به آن توجه شده است، آتشکده میل اژدها می باشد. این بنا که به نام‌های دیمه‌میل، میل آزاد و برج نورآباد معروف است تنها اثر بازمانده از دوره اشکانیان در استان فارس است که در هفت کیلومتری غرب شهر نورآباد ممسنی در شمال غربی استان فارس قرار دارد. حکومت اشکانیان پس از سلوکیان بر روی کار آمده است و به جهت آن از هنر یونانی نیز بهره برده‌اند. آتشگاه و پرستشگاه در معابد پارتی در فضای باز بوده است. برای نمونه می‌توان به معبد کنگاور اشاره کرد. میل اژدها جزو معدود آثاری است که اهمیت آتشگاه و معبد را در دوره پارتی مشخص می‌سازد. این میل در دره‌ای فاقد آبادی در کنار کوه تنگ کله و در کنار یکی از راه‌های مهم باستانی و در دامنه کوهی سنگلاخ و نسبتاً سرسبز قرار دارد. میل اژدها یکی از معدود مناره‌هایی است که از دوران پیش از اسلام باقی مانده و گریشمن می‌گوید: این آتشکده بنایی است که از روی معبد‌های برجی شکل هخامنشی پاسارگاد و نقش‌رستم به نسبت خیلی کوچکتر ساخته شده است. این اثر، برج سنگی چهار گوش معظم و منظمی است و تقریباً ثلث کعبه‌زرتشت است. بلندای برج بیش از هفت متر و پهنای هر بدنه آن در بالا 28/3 متر و در پایین 4 متر است و از سنگ رگه سفید به طول‌های مختلف بسیار دقیق، منظم و با مهارت ساخته شده است. در قسمت بالایی برج، پلکانی به بلندی 1/10متر و پهنای 59سانتی متر قرار دارد. این قسمت در سمت جنوب و در ارتفاع سه متری واقع شده و چنین به نظر می‌رسد که با نردبان به این قسمت می‌رسیدند و سپس از پلکان بالا می‌رفتند. در این برج آتش مقدس نگهداری می‌شد و از آنجا آتش را به سایر نقاط می‌بردند. البته لوئی واندنبرگ باستان شناس سرشناس معتقد است که این میل تنها متعلق به طبقه روحانیون بوده و فقط آنها می‌توانستند در آن به نیایش پرداخته و آتش را رویت نمایند. آتشدانی نیز بر فراز برج وجود داشت. سنگ چهارگوش آتشدان شبیه هاون سنگی بلند و باریکی در پای برج به صورت شکسته فرو افتاده بود که برای حفظ آن، در سال 1321خورشیدی به موزه ایران باستان منتقل گردید. در دوره محمد رضا شاه پهلوی، میله‌ای فلزی از میان تکه سنگ‌های میل اژدها گذراندند تا از فروپاشی آن پیشگیری شود. آنچه در این برج خود نمایی می‌کند سنگ‌های رگه سفید با قطر‌های 44 ،64 ،65 سانتی متر است که به صورت دقیق و منظم چیده شده و بنایی با عظمت به وجود آورده است.
باستان‌شناسان معتقدند این میل ها که در دوره اشکانی و ساسانیان ساخته شده است، علاوه بر اینکه جنبه مذهبی داشته و برای نگهداری آتش مقدس بوده است کاربردهای دیگری نیز داشته همچون راهنمایی کاروان‌ها، اطلاع رسانی، دیده‌بانی و … همچنین می‌توان گفت میل‌ها نمادی از معماری پیش از اسلام هستند که به معماری اسلامی راه پیدا کرده‌اند و در مساجد به عنوان مناره خودنمایی می‌کنند.
این بنای ارزشمند در 20خرداد ماه 1321 با شماره ثبت356در فهرست آثار ملی ایران قرار دارد و با آنکه مورد بی‌مهری میراث فرهنگی قرار گرفته است همچنان از صلابت برخوردار می‌باشد. این میل که در دهه 70مورد بهسازی و مرمت قرار گرفته است هم‌اکنون به مرمت اضطراری نیازمند است. نبودن حفاظی به دور این بنا باعث گردیده است که مورد تخریب انسانی نیز قرار بگیرد و گاهی گردشگران برای گرفتن عکس و … به روی سنگ‌های بنا بروند. چنانچه بیان گردید این بنا جز معدود آثار به جای مانده از دوران پارتی است که حفظ آن جزو وظایف ملی می‌باشد و امید است که به آن توجه ویژه‌ای شود.
از زیبایی‌ها و همجواری‌های این آتشکده می‌توان به وجود باغستانی بسیار زیبا و دل‌انگیز اشاره نمود، که چشمه سارهایی زیبا و همواره جوشان از اطراف آن می‌گذرد. در فصل گرم سال، خصوصاً فصل بهار در اطراف این باغستان مملو از گل‌ها و گیاهان خوشبو می‌باشد. در فصل سرد سال نیز، مناظر بسیار بدیع هستند اما گفتنی است که این منظرگاه در بهار جلوه‌ای متفاوت و شگفت‌انگیز دارد.
هتل لیدوما در ممسنی که دارای 12باب سوئیت می‌باشد و اقامتگاه بوم‌گردی چویل ممسنی می توانند محل‌های مناسبی برای استقرار گردشگرانی باشند که این شهر و میل باستانی اژدها را برای بازدید انتخاب می نمایند.