در ارمنستان یک رسم ملی _ مذهبی در تابستان برگزار میشود که شباهت زیادی به آبپاشی در جشن تیرگان ایرانیان دارد. این رسم ارمنیها که با عنوان جشن وارداوار یا وارتاوار شناخته میشود، تاریخچه قدیمی و جالبی دارد. این فستیوال آبی_ فرهنگی نماد عشق، پاکی، و تجدید حیات در میان مردم ارمنی است.
جشن وارداوار از قبل از ورود مسیحیت به ارمنستان، برگزار میشد. در آن زمان، مردم ارمنستان به «آستغیک» الهه آب، زیبایی، باروری و عشق باور داشتند. نام این جشن هم که ورداور گذاشته شد، از «ورد» گرفته شده که به معنای گل سرخ است. ارمنیان باستان بر این باور بودهاند که گل سرخ در ابتدا سفیدرنگ بوده و با فرو رفتن خار آن به پای آستغیک، به رنگ سرخ درآمده است. همچنین پرندگان، بهخصوص کبوتر، به این ایزدبانو نسبت داده میشدند. بدینروی، در جشن آب بازی ارمنستان مردم به یکدیگر گل هدیه میدهند و با آزاد کردن کبوتر، احترام خود را به این خدای باستانی نشان میدهند. اما این رسم پس از مسیحیت نیز پابرجا ماند. با این تفاوت که آب پاشیدن افراد به یکدیگر، به تطهیر و شستن خود از گناهان و همچنین شفا معنا شد.
وارداوار؛ جشنی سرشار از شادی و نشاط، با سابقهای طولانی که هر ساله ۱۴ هفته بعد از عید پاک مسیحیان، در ماه جولای برگزار میشود. کودکان عاشق این جشن هستند، جشنی که در آن همه افراد از بزرگ و کوچک با سطلهای آب به هم آب میپاشند و در کنار خنده و شادی، از گرمای تابستان هم فرار میکنند. هر کس سعی میکند با هر وسیلهای از شلنگ و سطل گرفته تا تفنگهای آبپاش، از این رویداد لذت ببرد.
صبح روز جشن، ابتدا مراسم تجلی مسیح در کلیساهای مختلف برگزار میشود. پس از آن، مراسم تقدیس آب و برکتبخشی به میوهها، به ویژه سیب برگزار میشود. آزاد سازی کبوترها، دعا برای جلوگیری از وقوع سیل در جهان، رقص و سرودهای محلی، بازیهای سنتی، نمایشهای بومی و آوازهای محلی، غذاهای آیینی و آثار هنری و برپایی غرفههای جشن وارداوار، از دیگر آیین و آداب برگزاری جشن آب ارمنستان است.
جشن آب ارمنستان در سرتاسر این کشور برگزار میشود، اما مهمترین محل برگزاری این آیین قدیمی، شهر ایروان، به خصوص در نزدیکی منابع آب و پارکها، است. دریاچه سوان و میدان جمهوری ایروان، از مهمترین مکانهایی هستند که آیین جشن وارداوار ارمنستان در آنها برگزار میشود.
این جشن معمولاً یک روز کامل به طول میانجامد. هرچند مدت زمان این فستیوال تنها در یک روز است، اما در همین مدت کوتاه هم، تمام مردم ارمنستان و کشورهای دیگر از کوچک تا بزرگ در فعالیتهای مختلفی مانند آببازی، رقص و آوازخوانی شرکت کرده و خیابانها و میدانهای شهرها به محل جشن و شادی برای همه افراد تبدیل میشود.
نکته مهم این است که هیچکس در امان نیست! حتی اگر قصد شرکت نداشته باشید، ممکن است از بالای ساختمانی سطلی آب بر سرتان بریزد. در واقع، خیسشدن بخش جداییناپذیر از جشن است و مردم با لبخند به استقبال این شوخیهای آبی میروند. در این روز، مرز بین تماشاچی و شرکتکننده از بین میرود؛ همه عضوی از این آببازی بزرگ خیابانی هستند.
جشن آب ارمنستان تجربهای ناب از شادی، فرهنگ، دوستی و سنت است. وارداوار فرصتی بینظیر برای لمس شادی دستهجمعی و بازگشت به بازیگوشی کودکانه در خیابانهای خیس ایروان است.
اگر تابستان امسال را بهدنبال یک خاطره متفاوت میگردید، جشن آب ارمنستان همراه آژانس مدارگشتزمین باشید.
تاریخ جشن آب ارمنستان 1404برابر است با یکشنبه 5 مرداد، مصادف با 27 جولای 2025