کویر و شهر زیرزمینی

خمده، روستایی از توابع بخش مرکزی فیروزکوه در استان تهران است. جاذبه اصلی روستای زیبای خمده، چشمه آب معدنی و استخر منحصربه‌فرد و کمیاب آن است که در حاشیه روستا قرار دارد.این روستا در ۱۲۰ کیلومتری شهر تهران و دهستان شهرآباد واقع شده است.  در ساخت استخر از هیچ‌گونه مواد و مصالح غیرطبیعی استفاده نشده است و همه عناصر تشکیل دهنده آن بومی و طبیعی هستند. گفته می‌شود آب‌تنی در چشمه خمده سبب درمان دردهای ستخوانی، بیماری‌های مفاصل، بیماری‌های پوستی نظیر جوش و زخم و زردی می‌شود. بهترین زمان سفر به روستای زیبا و دیدنی خمده و استفاده از مناظر کوهستانی و سرسبز آن، فصل بهار و تابستان است. در پاییز و زمستان منطقه زیبایی‌های خاص خود را دارد؛ ولی به‌دلیل سرمای زیاد، معمولا گردشگران کمتر به آن سر می‌زنند. برای بهره بیشتر بردن از این مکان زیبا بهتر است با گروهی همراه شوید تا هم از چشمه لذت بیشتری ببرید و هم گشتی در باغ‌ها بزنید.

تنگه واشی یا تنگه ساواشی مکانی با جاذبه‌های گردشگری است که در مسیر جاده هراز پشت تونل وانا قرار دارد. کلمه واش، در زبان مازندرانی، به معنای چمن و تنگه واشی به معنای تنگه‌ای دارای دشت چمن است. این مکان شامل دو تنگه است که تنگه اول به «واشی» و تنگه دوم به «سا» معروف است. در انتهای تنگه دوم آبشاری با ارتفاع ۱۵ متر قرار دارد. مسیر پیاده‌روی از ابتدای تنگه اول طی سه بخش انجام می‌شود. بخش اول: مسیر تنگه اول تا ابتدای دشت ساواشی (حدود ۲۵۰متر) بخش دوم:راهپیمایی دشت ساواشی (حدود ۱۷۰۰متر) بخش سوم:مسیر تنگه دوم تا رسیدن به آبشار (حدود ۸۰۰متر) برای رفتن به تنگه ساواشی در کیلومتری ۲ جاده فیروزکوه-تهران، پس از ورود به یک جاده فرعی و طی ۱۰ کیلومتر روستای جلیزلند نمایان می‌گردد. این روستا در حاشیه یک دشت سرسبز با مزارع گندم و سیب‌زمینی و باغات مختلف بنا شده‌است. بعد از عبور از روستا و طی ۴٫۵ کیلومتر در جاده‌ای که میان دشت و در کنار جوی‌های پر از آب زلال، احداث شده، محل پیاده‌روی تنگه ساوشی شروع می‌شود. بعد از عبور از تنگه اول و گذر از دشتی زیبا، تنگه دوم قرار گرفته که حدود ۲ کیلومتر با تنگه اولی فاصله دارد. این تنگه هم مانند تنگه اول چشم‌نواز است و از دیواره‌های سنگی آن در نقاط مختلف چشمه‌های آب زلال و خنک به سمت پایین روان است.